Journal №8 (68) / 2024|KELM

WYKAZ ZAŁĄCZONYCH PLIKÓW

WPŁYW EDUKACJI STEM NA KSZTAŁTOWANIE KLUCZOWYCH UMIEJĘTNOŚCI PRZYSZŁYCH PRACOWNIKÓW SŁUŻBY ZDROWIA PODCZAS NAUKI KOMPONENTU EDUKACYJNEGO „FIZYKA MEDYCZNA I BIOLOGICZNA”

Yuliia Yevtushenko

kandydat nauk pedagogicznych, adiunkt Katedry Mikrobiologii, Wirusologii, Immunologii, Fizyki Medycznej i Informatyki Państwowa instytucja „Ługański Państwowy Uniwersytet Medyczny” (Równe, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0002-7315-3337

Anotation. Przeanalizowano wpływ edukacji STEM na kształtowanie kluczowych umiejętności przyszłych pracowników służby zdrowia w trakcie studiów na kierunku „Fizyka medyczna i biologiczna” w wyższych szkołach medycznych. Istotność niniejszego badania wynika z potrzeby kształcenia lekarzy potrafiących stosować wiedzę interdyscyplinarną do rozwiązywania problemów współczesnej medycyny. Celem pracy było określenie efektywności wdrażania podejścia STEM w procesie studiowania komponentu edukacyjnego „Fizyka medyczna i biologiczna” oraz analiza jego wpływu na rozwój myślenia krytycznego i umiejętności praktycznych u studentów szkół wyższych o specjalnościach medycznych. W pracy wykorzystano podejście opisowe i systemowe, metody analizy i syntezy literatury naukowej i metodologicznej. Badanie wykazało, że wykorzystanie edukacji STEM zwiększa zainteresowanie studentów szkół wyższych, poprawia ich umiejętność analizowania danych i rozwiązywania praktycznych problemów. Praktyczne znaczenie pracy polega na określeniu efektywności wykorzystania edukacji STEM w nauczaniu komponentu edukacyjnego „Fizyka medyczna i biologiczna”, co przyczynia się do zwiększenia zainteresowania, aktywności i długoterminowego zapamiętywania wiedzy wśród studentów szkół wyższych.
Keywords: Przeanalizowano wpływ edukacji STEM na kształtowanie kluczowych umiejętności przyszłych pracowników służby zdrowia w trakcie studiów na kierunku „Fizyka medyczna i biologiczna” w wyższych szkołach medycznych. Istotność niniejszego badania wynika z potrzeby kształcenia lekarzy potrafiących stosować wiedzę interdyscyplinarną do rozwiązywania problemów współczesnej medycyny. Celem pracy było określenie efektywności wdrażania podejścia STEM w procesie studiowania komponentu edukacyjnego „Fizyka medyczna i biologiczna” oraz analiza jego wpływu na rozwój myślenia krytycznego i umiejętności praktycznych u studentów szkół wyższych o specjalnościach medycznych. W pracy wykorzystano podejście opisowe i systemowe, metody analizy i syntezy literatury naukowej i metodologicznej. Badanie wykazało, że wykorzystanie edukacji STEM zwiększa zainteresowanie studentów szkół wyższych, poprawia ich umiejętność analizowania danych i rozwiązywania praktycznych problemów. Praktyczne znaczenie pracy polega na określeniu efektywności wykorzystania edukacji STEM w nauczaniu komponentu edukacyjnego „Fizyka medyczna i biologiczna”, co przyczynia się do zwiększenia zainteresowania, aktywności i długoterminowego zapamiętywania wiedzy wśród studentów szkół wyższych.

INTERAKTYWNE PLATFORMY DO NAUKI ANGIELSKIEJ TERMINOLOGII MEDYCZNEJ

Olena Kravchenko

kandydat nauk pedagogicznych (doktor filozofii), docent Wydziału Nauk Humanistycznych Akademii Medycznej w Czerkasach (Czerkasy, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0002-9138-3988

Anotation. Interaktywne platformy do nauki angielskiej terminologii medycznej cieszą się coraz większą popularnością wśród studentów medycyny, nauczycieli i praktykujących lekarzy. W artykule omówiono nowoczesne narzędzia cyfrowe, które przyczyniają się do efektywnego przyswajania specjalistycznego słownictwa niezbędnego do profesjonalnej komunikacji w środowisku medycznym. Przedstawiono zalety podejścia interaktywnego, w tym elastyczność użytkowania, indywidualizację nauczania i dostęp do odpowiednich materiałów. Szczególną uwagę poświęcono platformom wykorzystującym grywalizację, symulacje i rzeczywistość wirtualną, aby zapewnić praktyczne zastosowanie terminologii w kontekście klinicznym. Przeanalizowano najpopularniejsze platformy, takie jak MedTerm, Quizlet, Osmosis, Anatomy.tv i inne, które pozwalają użytkownikom rozszerzyć swoje słownictwo, poprawić umiejętność wymowy i zrozumieć terminologię poprzez interaktywne ćwiczenia, filmy, materiały audio i fiszki. Osobno potraktowano kwestię wpływu platform interaktywnych na motywację studentów i ich gotowość do dalszego doskonalenia zawodowego. Podkreśla się, że korzystanie z takich platform przyczynia się nie tylko do nauki języka, ale także do kształtowania międzykulturowych kompetencji komunikacyjnych w kontekście medycznym.
Keywords: Interaktywne platformy do nauki angielskiej terminologii medycznej cieszą się coraz większą popularnością wśród studentów medycyny, nauczycieli i praktykujących lekarzy. W artykule omówiono nowoczesne narzędzia cyfrowe, które przyczyniają się do efektywnego przyswajania specjalistycznego słownictwa niezbędnego do profesjonalnej komunikacji w środowisku medycznym. Przedstawiono zalety podejścia interaktywnego, w tym elastyczność użytkowania, indywidualizację nauczania i dostęp do odpowiednich materiałów. Szczególną uwagę poświęcono platformom wykorzystującym grywalizację, symulacje i rzeczywistość wirtualną, aby zapewnić praktyczne zastosowanie terminologii w kontekście klinicznym. Przeanalizowano najpopularniejsze platformy, takie jak MedTerm, Quizlet, Osmosis, Anatomy.tv i inne, które pozwalają użytkownikom rozszerzyć swoje słownictwo, poprawić umiejętność wymowy i zrozumieć terminologię poprzez interaktywne ćwiczenia, filmy, materiały audio i fiszki. Osobno potraktowano kwestię wpływu platform interaktywnych na motywację studentów i ich gotowość do dalszego doskonalenia zawodowego. Podkreśla się, że korzystanie z takich platform przyczynia się nie tylko do nauki języka, ale także do kształtowania międzykulturowych kompetencji komunikacyjnych w kontekście medycznym.

ROLA PODEJŚCIA INTERDYSCYPLINARNEGO W KSZTAŁCENIU PRZYSZŁYCH SPECJALISTÓW W RÓŻNYCH GAŁĘZIACH GOSPODARKI W WARUNKACH SZKOLNICTWA WYŻSZEGO ZAWODOWEGO NA UKRAINIE

Vira Novikova, Natalia Petrenko

Vira Novikova, docent Wydziału Zarządzania i Administracji, Narodowy Uniwersytet im. W. Charkowa N. Karazin (Charków, Ukraina)
Natalia Petrenko, docent Wydziału Nauk Edukacyjnych, Nauki Cyfrowej i Przedsiębiorczości Akademickiej, V.N. Charkowski Uniwersytet Narodowy im. Karazina (Charków, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0003-3153-2619, ORCID ID: 0009-0009-7928-6665

Anotation. Globalizacja i szybki rozwój technologii cyfrowych znacząco zmieniły wymagania stawiane kompetencjom zawodowym, dając priorytet specjalistom posiadającym wiedzę interdyscyplinarną, potrafiącym dostosować się do zmian gospodarczych i rozwiązywać złożone zadania. Tradycyjne modele kształcenia, skoncentrowane na wąskiej specjalizacji, okazują się niewystarczające, aby sprostać potrzebom współczesnego rynku pracy. W niniejszym badaniu analizowana jest rola podejścia interdyscyplinarnego w kształceniu specjalistów uniwersalnych w ramach systemu szkolnictwa wyższego na Ukrainie. Analizując trendy na rynku pracy i programy interdyscyplinarne wiodących uniwersytetów, autorzy podkreślają rosnące zapotrzebowanie na kompetencje cyfrowe, świadomość ekologiczną i umiejętności interpersonalne. W konkluzjach podkreślono, że włączenie wiedzy społecznej i technicznej do programów nauczania jest kluczem do przygotowania specjalistów zdolnych do stawienia czoła wyzwaniom Czwartej Rewolucji Przemysłowej. Modernizacja programów nauczania oraz wdrażanie interdyscyplinarnych metod nauczania uznawane są za kluczowe strategie zapewniające konkurencyjność absolwentów na dynamicznym rynku pracy.
Keywords: Globalizacja i szybki rozwój technologii cyfrowych znacząco zmieniły wymagania stawiane kompetencjom zawodowym, dając priorytet specjalistom posiadającym wiedzę interdyscyplinarną, potrafiącym dostosować się do zmian gospodarczych i rozwiązywać złożone zadania. Tradycyjne modele kształcenia, skoncentrowane na wąskiej specjalizacji, okazują się niewystarczające, aby sprostać potrzebom współczesnego rynku pracy. W niniejszym badaniu analizowana jest rola podejścia interdyscyplinarnego w kształceniu specjalistów uniwersalnych w ramach systemu szkolnictwa wyższego na Ukrainie. Analizując trendy na rynku pracy i programy interdyscyplinarne wiodących uniwersytetów, autorzy podkreślają rosnące zapotrzebowanie na kompetencje cyfrowe, świadomość ekologiczną i umiejętności interpersonalne. W konkluzjach podkreślono, że włączenie wiedzy społecznej i technicznej do programów nauczania jest kluczem do przygotowania specjalistów zdolnych do stawienia czoła wyzwaniom Czwartej Rewolucji Przemysłowej. Modernizacja programów nauczania oraz wdrażanie interdyscyplinarnych metod nauczania uznawane są za kluczowe strategie zapewniające konkurencyjność absolwentów na dynamicznym rynku pracy.

KOMPONENT MOTYWACYJNY PRAKTYKI EDUKACYJNEJ WSPÓŁCZESNYCH STUDENTÓW: PROBLEMY I PERSPEKTYWY

Yurii Pavlov, Maryna Turchyn

Yurii Pavlov, kandydat nauk filozoficznych, profesor nadzwyczajny, profesor nadzwyczajny Katedry Filozofii i Metodologii Nauki, Narodowy Uniwersytet im. Tarasa Szewczenki w Kijowie (Kijów, Ukraina)
Maryna Turchyn, kandydat nauk filozoficznych, profesor nadzwyczajny, profesor nadzwyczajny Wydziału Filozofii, Kijowski Narodowy Uniwersytet Budownictwa Lądowego i Architektury (Kijów, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0002-8390-785X, ORCID ID: 0000-0001-8506-4027

Anotation. W artykule podjęto problematykę komponentu motywacyjnego praktyki edukacyjnej współczesnych studentów, który odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu jakości kształcenia i kształtowaniu kompetencji zawodowych. Określono główne czynniki społeczne, ekonomiczne i psychologiczne wpływające na motywację studentów, w tym zmieniające się tradycyjne wartości, niestabilność finansowa, dostęp do technologii cyfrowych i bariery psychologiczne, takie jak stres i niska samoocena. Oceniono skuteczność interaktywnych metod nauczania, platform cyfrowych i zindywidualizowanych podejść w stymulowaniu aktywności poznawczej, emocjonalnej i behawioralnej młodych uczniów. Uzasadniono potrzebę tworzenia kompleksowych polityk i programów edukacyjnych, uwzględniających współczesne wyzwania, w szczególności poprzez wdrażanie programów mentoringowych, grywalizacji i wsparcia psychologicznego. Proponuje się integrację innowacyjnych podejść, które przyczyniają się do długotrwałego rozwoju motywacji studentów, ich sukcesów akademickich i samorealizacji zawodowej.
Keywords: W artykule podjęto problematykę komponentu motywacyjnego praktyki edukacyjnej współczesnych studentów, który odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu jakości kształcenia i kształtowaniu kompetencji zawodowych. Określono główne czynniki społeczne, ekonomiczne i psychologiczne wpływające na motywację studentów, w tym zmieniające się tradycyjne wartości, niestabilność finansowa, dostęp do technologii cyfrowych i bariery psychologiczne, takie jak stres i niska samoocena. Oceniono skuteczność interaktywnych metod nauczania, platform cyfrowych i zindywidualizowanych podejść w stymulowaniu aktywności poznawczej, emocjonalnej i behawioralnej młodych uczniów. Uzasadniono potrzebę tworzenia kompleksowych polityk i programów edukacyjnych, uwzględniających współczesne wyzwania, w szczególności poprzez wdrażanie programów mentoringowych, grywalizacji i wsparcia psychologicznego. Proponuje się integrację innowacyjnych podejść, które przyczyniają się do długotrwałego rozwoju motywacji studentów, ich sukcesów akademickich i samorealizacji zawodowej.

PODSTAWY KONCEPCYJNE KSZTAŁTOWANIA KOMPETENCJI PRAWNYCH PRZYSZŁYCH NAUCZYCIELI EDUKACJI TECHNOLOGICZNEJ: ASPEKTY AKTUALNE

Serhiy Puhach

Student studiów podyplomowych na Ukraińskim Uniwersytecie Państwowym im. Mychajła Dragomanowa (Kijów, Ukraina)

ORCID ID: 0009-0004-3998-3443

Anotation. Ustanowienie i rozwój państwa prawa na Ukrainie wymaga ustanowienia w społeczeństwie zasady zerowej tolerancji dla jakichkolwiek przejawów korupcji. Edukacja antykorupcyjna jest uznawana za jedno ze skutecznych narzędzi kształtowania odporności antykorupcyjnej, ukierunkowane na kształtowanie i rozwój cech moralnych i etycznych, zapobiegające nihilizmowi prawnemu, przede wszystkim wśród młodego pokolenia. Opierając się na analizie literatury naukowej i pedagogicznej poświęconej kształtowaniu kompetencji prawnych przyszłych nauczycieli, a także biorąc pod uwagę specyfikę przygotowania zawodowego przyszłych nauczycieli edukacji technologicznej, autor niniejszego artykułu uzasadnia potrzebę aktualizacji edukacji antykorupcyjnej jako koncepcyjnie istotnego elementu kompetencji prawnych przyszłych nauczycieli edukacji technologicznej. Twierdzi się, że wiedza, umiejętności i zdolności w zakresie przeciwdziałania korupcji prawnej decydują o poziomie profesjonalizmu przyszłych nauczycieli edukacji technologicznej i wskazują na ich gotowość do efektywnego wykonywania swoich funkcji pracowniczych. Celem niniejszego artykułu jest rozwinięcie dyskusji naukowej na temat teoretycznych i praktycznych aspektów wprowadzania edukacji antykorupcyjnej do procesu kształcenia przyszłych nauczycieli edukacji technologicznej.
Keywords: Ustanowienie i rozwój państwa prawa na Ukrainie wymaga ustanowienia w społeczeństwie zasady zerowej tolerancji dla jakichkolwiek przejawów korupcji. Edukacja antykorupcyjna jest uznawana za jedno ze skutecznych narzędzi kształtowania odporności antykorupcyjnej, ukierunkowane na kształtowanie i rozwój cech moralnych i etycznych, zapobiegające nihilizmowi prawnemu, przede wszystkim wśród młodego pokolenia. Opierając się na analizie literatury naukowej i pedagogicznej poświęconej kształtowaniu kompetencji prawnych przyszłych nauczycieli, a także biorąc pod uwagę specyfikę przygotowania zawodowego przyszłych nauczycieli edukacji technologicznej, autor niniejszego artykułu uzasadnia potrzebę aktualizacji edukacji antykorupcyjnej jako koncepcyjnie istotnego elementu kompetencji prawnych przyszłych nauczycieli edukacji technologicznej. Twierdzi się, że wiedza, umiejętności i zdolności w zakresie przeciwdziałania korupcji prawnej decydują o poziomie profesjonalizmu przyszłych nauczycieli edukacji technologicznej i wskazują na ich gotowość do efektywnego wykonywania swoich funkcji pracowniczych. Celem niniejszego artykułu jest rozwinięcie dyskusji naukowej na temat teoretycznych i praktycznych aspektów wprowadzania edukacji antykorupcyjnej do procesu kształcenia przyszłych nauczycieli edukacji technologicznej.

KSZTAŁTOWANIE OSOBOWOŚCI PRZYSZŁYCH LEKARZY: KILKA UWAG NA TEMAT AKTUALNOŚCI IDEI ANTROPOLOGII PRAWOSŁAWNEJ W EDUKACJI MEDYCZNEJ

Olena Viacheslavova

kandydat nauk filozoficznych, profesor nadzwyczajny, adiunkt Wydziału Filozofii, Bioetyki i Historii Medycyny Narodowy Uniwersytet Medyczny im. O.O. Bohomolec (Kijów, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0003- 4868-9663

Anotation. Problem kształtowania osobowości przyszłych pracowników służby zdrowia jest rozpatrywany w kontekście innowacji ery cyfrowej oraz obecnych kryzysów społeczno-kulturowych i zmian wartości. Autor podkreśla znaczenie podejścia skoncentrowanego na pacjencie w medycynie jako odpowiedzi na procesy dehumanizacji medycyny. Podkreślono pedagogiczne możliwości prawosławnego pojmowania osobowości w kształtowaniu światopoglądu przyszłych lekarzy. Przegląd idei religijnych i filozoficznych Johna Zizioulasa i Anthony’ego Sourozsky’ego ukazał specyfikę pojmowania jednostki jako istoty otwartej na Innego. „Otwartość na Innego” (na pacjenta, jego problemy, potrzeby, jego integralność) w kontekście praktyki medycznej jest wyrazem treści podejścia skoncentrowanego na pacjencie. W kontekście praktyki pedagogicznej model „otwartości na Innego” odtwarza relację między nauczycielem/mentorem a uczniem – przyszłym lekarzem. Podkreślono możliwość zintegrowania rozpatrywanego modelu antropologicznego z innymi teoriami osobowości w praktyce kształcenia medycznego w procesie kształtowania światopoglądu studentów medycyny oraz jego aktualność w epoce informacji.
Keywords: Problem kształtowania osobowości przyszłych pracowników służby zdrowia jest rozpatrywany w kontekście innowacji ery cyfrowej oraz obecnych kryzysów społeczno-kulturowych i zmian wartości. Autor podkreśla znaczenie podejścia skoncentrowanego na pacjencie w medycynie jako odpowiedzi na procesy dehumanizacji medycyny. Podkreślono pedagogiczne możliwości prawosławnego pojmowania osobowości w kształtowaniu światopoglądu przyszłych lekarzy. Przegląd idei religijnych i filozoficznych Johna Zizioulasa i Anthony’ego Sourozsky’ego ukazał specyfikę pojmowania jednostki jako istoty otwartej na Innego. „Otwartość na Innego” (na pacjenta, jego problemy, potrzeby, jego integralność) w kontekście praktyki medycznej jest wyrazem treści podejścia skoncentrowanego na pacjencie. W kontekście praktyki pedagogicznej model „otwartości na Innego” odtwarza relację między nauczycielem/mentorem a uczniem – przyszłym lekarzem. Podkreślono możliwość zintegrowania rozpatrywanego modelu antropologicznego z innymi teoriami osobowości w praktyce kształcenia medycznego w procesie kształtowania światopoglądu studentów medycyny oraz jego aktualność w epoce informacji.

TRUDNOŚCI LEKSYKALNE TŁUMACZENIA NA ZAJĘCIACH W SZKOŁACH WYŻSZYCH

Valeria Musafir

kandydat nauk filologicznych, adiunkt Katedry Filologii Romańsko-Germańskiej i Tłumaczeń z Języka Niemieckiego, Narodowy Uniwersytet im. Piotra Mohyły w Czarnogórze (Mikołajów, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0003-0600-1170

Anotation. W artykule naukowym autorka analizuje poglądy badaczy krajowych i zagranicznych na temat trudności leksykalnych w tłumaczeniu oraz ich klasyfikacje. Ponadto zarysowano współczesne obszary funkcjonowania tłumaczeń, w których znajomość cech leksykalnych oryginału stanowi nieodłączny element udanej działalności tłumaczeniowej: praca projektowa, lokalizacja oprogramowania, praca ze słownikami, praca w charakterze redaktora technicznego, tłumaczenia audiowizualne oraz transmisja ustna w czasie rzeczywistym. Szczególną uwagę poświęcono kształtowaniu u studentów umiejętności tłumaczenia neologizmów i ich rodzajów, wyrazów polisemicznych i synonimów z języka niemieckiego na język ukraiński. Autor artykułu podaje przykłady ćwiczeń utrwalających wskazane jednostki leksykalne, a także zarysowuje dalsze perspektywy badania trudności leksykalnych w tłumaczeniu, biorąc pod uwagę teksty o różnych stylach funkcjonalnych.
Keywords: W artykule naukowym autorka analizuje poglądy badaczy krajowych i zagranicznych na temat trudności leksykalnych w tłumaczeniu oraz ich klasyfikacje. Ponadto zarysowano współczesne obszary funkcjonowania tłumaczeń, w których znajomość cech leksykalnych oryginału stanowi nieodłączny element udanej działalności tłumaczeniowej: praca projektowa, lokalizacja oprogramowania, praca ze słownikami, praca w charakterze redaktora technicznego, tłumaczenia audiowizualne oraz transmisja ustna w czasie rzeczywistym. Szczególną uwagę poświęcono kształtowaniu u studentów umiejętności tłumaczenia neologizmów i ich rodzajów, wyrazów polisemicznych i synonimów z języka niemieckiego na język ukraiński. Autor artykułu podaje przykłady ćwiczeń utrwalających wskazane jednostki leksykalne, a także zarysowuje dalsze perspektywy badania trudności leksykalnych w tłumaczeniu, biorąc pod uwagę teksty o różnych stylach funkcjonalnych.

TRAUMA ZBIOROWA W SZTUKACH (POST)DOKUMENTALNYCH WSPÓŁCZESNEJ DRAMATURGII UKRAIŃSKIEJ O WOJNIE ROSYJSKO-UKRAIŃSKIEJ: KOMPONENTY PSYCHO-EMOCJONALNE I POSTKOLONIALNE

Nataliia Yuhan

doktor filologii, docent, profesor Katedry Literaturoznawstwa, Filologii Orientalnej i Translatorstwa, Ługański Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki (Połtawa, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0001-6845-6731

Anotation. W postanowieniach artykułu naukowego autor analizuje cechy artystycznego odbicia komponentów psychoemocjonalnych i postkolonialnych w dokumentalnych i postdokumentalnych sztukach współczesnej dramaturgii ukraińskiej, przedstawiających wojnę rosyjsko-ukraińską z lat 2022–2005. Metodologia badań opiera się na podejściu interdyscyplinarnym, które łączy strategie analizy literackiej, metody badania traumy zbiorowej i historycznej, badania pamięci oraz krytykę postkolonialną. Analiza dowodzi, że dokumentalne gatunki dramatu stwarzają przestrzeń do „przeżywania” i „doświadczania” wojny: poprzez rezonans emocjonalny i katharsis teatr pomaga widzom nie tylko zrozumieć ból, ale także znaleźć sposoby na odzyskanie sił. Badanie postkolonialnego aspektu zbiorowej traumy w dziełach współczesnych ukraińskich twórców dokumentalnych pozwala wyciągnąć wniosek, że artyści dekonstruują narracje imperialne, akceptują międzypokoleniowe traumatyczne powiązania i poruszają kwestie tożsamości narodowej. W ten sposób spektakle nie tylko dokumentują wojnę, ale także przyczyniają się do kulturowej dekolonizacji społeczeństwa. Są świadectwem wydarzeń i środkiem zachowania pamięci historycznej, przyczyniając się jednocześnie do kształtowania współczesnej tożsamości ukraińskiej. Dramaturgia wojenna jest nie tylko działaniem artystycznym, ale także politycznym, kulturalnym i psychoterapeutycznym, wspomagającym proces odnowy narodowej i transformacji społeczeństwa ukraińskiego.
Keywords: W postanowieniach artykułu naukowego autor analizuje cechy artystycznego odbicia komponentów psychoemocjonalnych i postkolonialnych w dokumentalnych i postdokumentalnych sztukach współczesnej dramaturgii ukraińskiej, przedstawiających wojnę rosyjsko-ukraińską z lat 2022–2005. Metodologia badań opiera się na podejściu interdyscyplinarnym, które łączy strategie analizy literackiej, metody badania traumy zbiorowej i historycznej, badania pamięci oraz krytykę postkolonialną. Analiza dowodzi, że dokumentalne gatunki dramatu stwarzają przestrzeń do „przeżywania” i „doświadczania” wojny: poprzez rezonans emocjonalny i katharsis teatr pomaga widzom nie tylko zrozumieć ból, ale także znaleźć sposoby na odzyskanie sił. Badanie postkolonialnego aspektu zbiorowej traumy w dziełach współczesnych ukraińskich twórców dokumentalnych pozwala wyciągnąć wniosek, że artyści dekonstruują narracje imperialne, akceptują międzypokoleniowe traumatyczne powiązania i poruszają kwestie tożsamości narodowej. W ten sposób spektakle nie tylko dokumentują wojnę, ale także przyczyniają się do kulturowej dekolonizacji społeczeństwa. Są świadectwem wydarzeń i środkiem zachowania pamięci historycznej, przyczyniając się jednocześnie do kształtowania współczesnej tożsamości ukraińskiej. Dramaturgia wojenna jest nie tylko działaniem artystycznym, ale także politycznym, kulturalnym i psychoterapeutycznym, wspomagającym proces odnowy narodowej i transformacji społeczeństwa ukraińskiego.

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY I NORMY ODPOWIEDZIALNEJ POLITYKI W KONTEKŚCIE GLOBALIZACJI POLITYCZNEJ

Yurii Holovchuk

student studiów podyplomowych na Wydziale Nauk Politycznych, Podkarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka (Iwano-Frankiwsk, Ukraina)

ORCID ID: 0009-0005-9950-7948

Anotation. Niniejszy artykuł poświęcony jest badaniu międzynarodowych standardów i norm regulujących odpowiedzialną politykę w kontekście globalizacji politycznej. Praca ukazuje istotę globalizacji politycznej jako procesu integracji krajowych systemów politycznych z instytucjami globalnymi, a także jej wpływ na kształtowanie się nowych mechanizmów rządzenia opartych na zasadach demokracji, rządów prawa, ochrony praw człowieka i zrównoważonego rozwoju. Autorzy podkreślają znaczenie norm międzynarodowych, takich jak przejrzystość, rozliczalność, przeciwdziałanie korupcji i odpowiedzialność za środowisko, które stają się podstawą nowoczesnego zarządzania globalnego. W artykule przeanalizowano rolę organizacji międzynarodowych, w tym ONZ, UE, WTO i innych, we wdrażaniu standardów odpowiedzialności politycznej. Szczególną uwagę poświęcono wyzwaniom, z jakimi mierzą się kraje rozwijające się i kraje o gospodarkach w okresie transformacji w procesie dostosowywania się do tych standardów. Ustalono, że do głównych przeszkód zalicza się brak zasobów, wewnętrzną niestabilność polityczną, a także wysoki poziom korupcji. Jednocześnie w artykule podkreślono znaczenie angażowania społeczeństwa obywatelskiego w monitorowanie wdrażania norm międzynarodowych.
Keywords: Niniejszy artykuł poświęcony jest badaniu międzynarodowych standardów i norm regulujących odpowiedzialną politykę w kontekście globalizacji politycznej. Praca ukazuje istotę globalizacji politycznej jako procesu integracji krajowych systemów politycznych z instytucjami globalnymi, a także jej wpływ na kształtowanie się nowych mechanizmów rządzenia opartych na zasadach demokracji, rządów prawa, ochrony praw człowieka i zrównoważonego rozwoju. Autorzy podkreślają znaczenie norm międzynarodowych, takich jak przejrzystość, rozliczalność, przeciwdziałanie korupcji i odpowiedzialność za środowisko, które stają się podstawą nowoczesnego zarządzania globalnego. W artykule przeanalizowano rolę organizacji międzynarodowych, w tym ONZ, UE, WTO i innych, we wdrażaniu standardów odpowiedzialności politycznej. Szczególną uwagę poświęcono wyzwaniom, z jakimi mierzą się kraje rozwijające się i kraje o gospodarkach w okresie transformacji w procesie dostosowywania się do tych standardów. Ustalono, że do głównych przeszkód zalicza się brak zasobów, wewnętrzną niestabilność polityczną, a także wysoki poziom korupcji. Jednocześnie w artykule podkreślono znaczenie angażowania społeczeństwa obywatelskiego w monitorowanie wdrażania norm międzynarodowych.

SOCJOLOGIA TŁUMACZENIA I INTERPRETACJI: METODOLOGIA, TEORIA I HISTORIA ZAGADNIENIA

Volodymyr Nikolaienko, Svitlana Nikolaienko, Natalia Derkach

Volodymyr Nikolaienko, kandydat nauk socjologicznych, starszy pracownik naukowy, Katedra Socjologii Ekonomicznej, Instytut Socjologii, Narodowa Akademia Nauk Ukrainy (Kijów, Ukraina)
Natalia Derkach, wykładowca w Katedrze Języków Obcych, Instytucie Edukacyjno-Naukowym Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet im. Tarasa Szewczenki w Kijowie (Kijów, Ukraina)
Svitlana Nikolaienko, wykładowca w Katedrze Języków Obcych, Instytucie Edukacyjno-Naukowym Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet im. Tarasa Szewczenki w Kijowie (Kijów, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0002-4648-6048, ORCID ID: 0000-0002-0919-5276, ORCID ID: 0009-0006-3102-6942

Anotation. Współczesną analizę socjologiczną procedur przenoszenia znaczeń wyrażonych za pomocą jednego języka do innego nazwano socjologią tłumaczenia. Jednakże jego przedmiotem jest zarówno samo tłumaczenie, jak i to, co można nazwać tłumaczeniem raczej warunkowo. Jest to interpretacja tych samych znaczeń w innym języku, który jest już na pograniczu zarówno komunikacji werbalnej, jak i społecznego konstruowania rzeczywistości: jedno i drugie jest funkcją współczesnych struktur społecznych, a zatem współczesnych nierówności społecznych, których liczba stale rośnie, w czym tłumaczenie odgrywa znaczącą rolę. Jeśli tak, to trzeba traktować tłumaczenie i interpretację jako działania społeczne, podejmowane zarówno w kontekście historycznym, jak i z uwzględnieniem ich trójjedynej istoty: nierozerwalnej jedności logosu, ethosu i pathosu. A jednocześnie: a) aktualizować kwestię komponentu konstruktywistycznego w interpretacji znaczeń języka obcego w kontekście języka docelowego; b) tłumaczenie propozycjonalne i retoryczne, rozpatrywane łącznie z odpowiednimi praktykami interpretacyjnymi.
Keywords: Współczesną analizę socjologiczną procedur przenoszenia znaczeń wyrażonych za pomocą jednego języka do innego nazwano socjologią tłumaczenia. Jednakże jego przedmiotem jest zarówno samo tłumaczenie, jak i to, co można nazwać tłumaczeniem raczej warunkowo. Jest to interpretacja tych samych znaczeń w innym języku, który jest już na pograniczu zarówno komunikacji werbalnej, jak i społecznego konstruowania rzeczywistości: jedno i drugie jest funkcją współczesnych struktur społecznych, a zatem współczesnych nierówności społecznych, których liczba stale rośnie, w czym tłumaczenie odgrywa znaczącą rolę. Jeśli tak, to trzeba traktować tłumaczenie i interpretację jako działania społeczne, podejmowane zarówno w kontekście historycznym, jak i z uwzględnieniem ich trójjedynej istoty: nierozerwalnej jedności logosu, ethosu i pathosu. A jednocześnie: a) aktualizować kwestię komponentu konstruktywistycznego w interpretacji znaczeń języka obcego w kontekście języka docelowego; b) tłumaczenie propozycjonalne i retoryczne, rozpatrywane łącznie z odpowiednimi praktykami interpretacyjnymi.

MECHANIZMY I ZASADY ZARZĄDZANIA PUBLICZNEGO W PODNOSZENIU KULTURY ZAWODOWEJ MENEDŻERÓW BRANŻY TURYSTYCZNEJ

Serhii Diachenko

Student studiów podyplomowych na Wydziale Administracji Publicznej i Gospodarki Przestrzennej, Klasyczny Uniwersytet Prywatny (Zaporoże, Ukraina)

ORCID ID: 0009-0008-6202-6325

Anotation. W artykule ukazano istotę pojęć „mechanizmy administracji publicznej” i „doskonalenie kultury zawodowej w branży turystycznej”; podkreślono teoretyczne i praktyczne aspekty zarządzania publicznego oraz doskonalenia kultury zawodowej menedżerów branży turystycznej; Opisano mechanizmy, zasady i sposoby kształtowania i doskonalenia kultury zawodowej menedżerów turystyki we współczesnych warunkach. W badaniu zastosowano następujące metody badawcze: analizę literatury naukowej, oceny ekspertów. Zbadano istotę i cechy kultury zawodowej menedżerów turystyki, a także wskazano główne mechanizmy i zasady administracji publicznej wpływające na jej kształtowanie i rozwój. Dokonano analizy obecnego stanu systemu administracji publicznej w sektorze turystyki, wskazano problemy i zaproponowano sposoby ich rozwiązania. Wyniki badania mogą zostać wykorzystane przez organy państwowe, samorządy, instytucje szkolnictwa wyższego i przedsiębiorstwa turystyczne w celu poprawy efektywności zarządzania rozwojem kultury zawodowej menedżerów turystyki i podniesienia jakości usług turystycznych, zwiększając konkurencyjność branży turystycznej na arenie międzynarodowej. branża turystyczna.
Keywords: W artykule ukazano istotę pojęć „mechanizmy administracji publicznej” i „doskonalenie kultury zawodowej w branży turystycznej”; podkreślono teoretyczne i praktyczne aspekty zarządzania publicznego oraz doskonalenia kultury zawodowej menedżerów branży turystycznej; Opisano mechanizmy, zasady i sposoby kształtowania i doskonalenia kultury zawodowej menedżerów turystyki we współczesnych warunkach. W badaniu zastosowano następujące metody badawcze: analizę literatury naukowej, oceny ekspertów. Zbadano istotę i cechy kultury zawodowej menedżerów turystyki, a także wskazano główne mechanizmy i zasady administracji publicznej wpływające na jej kształtowanie i rozwój. Dokonano analizy obecnego stanu systemu administracji publicznej w sektorze turystyki, wskazano problemy i zaproponowano sposoby ich rozwiązania. Wyniki badania mogą zostać wykorzystane przez organy państwowe, samorządy, instytucje szkolnictwa wyższego i przedsiębiorstwa turystyczne w celu poprawy efektywności zarządzania rozwojem kultury zawodowej menedżerów turystyki i podniesienia jakości usług turystycznych, zwiększając konkurencyjność branży turystycznej na arenie międzynarodowej. branża turystyczna.

ISTOTA I ZNACZENIE USŁUG ELEKTRONICZNYCH W SYSTEMIE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Olga Ryabukha

student studiów podyplomowych w Szkole Doktorskiej Rodziny Jukhymenko Narodowy Uniwersytet „Akademia Kijowsko-Mohylańska” (Kijów, Ukraina)

ORCID ID: 0009-0004-9646-2978

Anotation. W artykule podjęto próbę analizy istoty i znaczenia usług elektronicznych jako kluczowego elementu cyfryzacji systemu administracji publicznej. W kontekście szybkiej transformacji cyfrowej społeczeństwa, usługi elektroniczne stanowią istotne narzędzie modernizacji administracji publicznej, przyczyniając się do zwiększenia efektywności interakcji pomiędzy państwem, obywatelami i biznesem. Zapewniają wygodę, dostępność i przejrzystość usług rządowych, redukują bariery biurokratyczne i minimalizują ryzyko korupcji. Na podstawie analizy podejść naukowych ustalono, że usługi elektroniczne można interpretować jako: usługi rządowe w formie cyfrowej, narzędzie modernizacji, środek komunikacji, model innowacyjny, podejście zorientowane społecznie czy kompleksowe podejście do zarządzania. To wieloaspektowe podejście pokazuje, jak ważne jest dostosowanie administracji publicznej do wyzwań współczesnego, zglobalizowanego świata i zaspokojenie potrzeb obywateli. Wyniki badania podkreślają perspektywy dalszego rozwoju usług elektronicznych, które mają zapewnić integrację społeczną, stymulować rozwój gospodarczy i budować zaufanie do instytucji państwowych.
Keywords: W artykule podjęto próbę analizy istoty i znaczenia usług elektronicznych jako kluczowego elementu cyfryzacji systemu administracji publicznej. W kontekście szybkiej transformacji cyfrowej społeczeństwa, usługi elektroniczne stanowią istotne narzędzie modernizacji administracji publicznej, przyczyniając się do zwiększenia efektywności interakcji pomiędzy państwem, obywatelami i biznesem. Zapewniają wygodę, dostępność i przejrzystość usług rządowych, redukują bariery biurokratyczne i minimalizują ryzyko korupcji. Na podstawie analizy podejść naukowych ustalono, że usługi elektroniczne można interpretować jako: usługi rządowe w formie cyfrowej, narzędzie modernizacji, środek komunikacji, model innowacyjny, podejście zorientowane społecznie czy kompleksowe podejście do zarządzania. To wieloaspektowe podejście pokazuje, jak ważne jest dostosowanie administracji publicznej do wyzwań współczesnego, zglobalizowanego świata i zaspokojenie potrzeb obywateli. Wyniki badania podkreślają perspektywy dalszego rozwoju usług elektronicznych, które mają zapewnić integrację społeczną, stymulować rozwój gospodarczy i budować zaufanie do instytucji państwowych.

KOMUNIKACYJNA RACJONALNOŚĆ DIALOGU JAKO FENOMENOLOGICZNY SKŁADNIK POTENCJAŁU PRZYWÓDCZEGO MENEDŻERA W SYSTEMIE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ UKRAINY

Liubomyr Shulepa

Student studiów podyplomowych na Wydziale Stosunków Międzynarodowych i Doradztwa Politycznego, Otwarty Międzynarodowy Uniwersytet Rozwoju Człowieka „Ukraina” (Kijów, Ukraina)

ORCID ID: 0009-0009-4362-5725

Anotation. W artykule przedstawiono uzasadnienie teoretycznych podstaw racjonalności komunikacyjnej dialogu oraz definicję jej istoty, roli i znaczenia w odniesieniu do fenomenologicznego komponentu potencjału przywódczego menedżera w systemie administracji publicznej Ukrainy. Istotę „komunikatywnej racjonalności dialogu” wyznacza swoisty model komunikowania się jego uczestników, który budowany jest zgodnie z wewnętrznym dynamizmem strukturalnosemantycznym, komunikacyjno-pragmatycznym oraz obecnością całościowego dynamizmu sił lidera w systemie administracji publicznej, co ustala skład fenomenologicznej natury jego potencjału przywódczego. Udowodniono, że w praktyce dialogu komunikacyjnego między władzą a społeczeństwem istotny jest proces wymiany prawdziwych informacji, gdyż sprzyja on koordynacji interesów uczestników rozmów, negocjacji, dyskusji itp., rozwiązywaniu pilnych problemów społecznych, przyczynia się do większego zrozumienia oraz budowania partnerstwa i zaufania, ale nie wyklucza odmienności poglądów. Udowodniono, że siłą przywódcy w systemie administracji publicznej jest taka osobista cecha/wartość jak prawdomówność. Jednocześnie obecność dynamicznej integralności mocnych stron u lidera otwiera możliwość urzeczywistnienia komunikacyjnej racjonalności dialogu, decydując o fenomenalnym składniku jego potencjału przywódczego w administracji publicznej Ukrainy.
Keywords: W artykule przedstawiono uzasadnienie teoretycznych podstaw racjonalności komunikacyjnej dialogu oraz definicję jej istoty, roli i znaczenia w odniesieniu do fenomenologicznego komponentu potencjału przywódczego menedżera w systemie administracji publicznej Ukrainy. Istotę „komunikatywnej racjonalności dialogu” wyznacza swoisty model komunikowania się jego uczestników, który budowany jest zgodnie z wewnętrznym dynamizmem strukturalnosemantycznym, komunikacyjno-pragmatycznym oraz obecnością całościowego dynamizmu sił lidera w systemie administracji publicznej, co ustala skład fenomenologicznej natury jego potencjału przywódczego. Udowodniono, że w praktyce dialogu komunikacyjnego między władzą a społeczeństwem istotny jest proces wymiany prawdziwych informacji, gdyż sprzyja on koordynacji interesów uczestników rozmów, negocjacji, dyskusji itp., rozwiązywaniu pilnych problemów społecznych, przyczynia się do większego zrozumienia oraz budowania partnerstwa i zaufania, ale nie wyklucza odmienności poglądów. Udowodniono, że siłą przywódcy w systemie administracji publicznej jest taka osobista cecha/wartość jak prawdomówność. Jednocześnie obecność dynamicznej integralności mocnych stron u lidera otwiera możliwość urzeczywistnienia komunikacyjnej racjonalności dialogu, decydując o fenomenalnym składniku jego potencjału przywódczego w administracji publicznej Ukrainy.

PODSTAWY TEORETYCZNE I METODOLOGICZNE BADANIA PRZESTĘPSTW Z ZAKRESU HANDLU LUDŹMI W WARUNKACH WOJENNYCH NA UKRAINIE

Diana Hryhorchak

student studiów podyplomowych na Wydziale Postępowania Karnego Narodowy Uniwersytet „Akademia Prawa w Odessie” (Odessa, Ukraina)

ORCID ID: 0009-0005-3385-6627

Anotation. Artykuł poświęcony jest analizie podstaw teoretycznych i metodologicznych badania przestępstw takich jak handel ludźmi w kontekście wojny hybrydowej i pełnoskalowej inwazji Federacji Rosyjskiej na terytorium Ukrainy. Przeprowadzono analizę teoretyczną osiągnięć doktryny nauk o cyklu kryminalnym (prawa karnego, kryminologii i kryminalistyki) w zakresie badania przestępstw tego typu i stwierdzono, że dotychczasowe badania naukowe są fragmentaryczne i nie uwzględniają współczesnych wyzwań, w szczególności wpływu wojny na zmianę mechanizmów popełniania tej zbrodni, jej skali i czynników determinujących. Obecnie istnieje potrzeba nowego spojrzenia na kryminologiczną analizę handlu ludźmi, szczególnie w kontekście wojny na Ukrainie. Uzasadniono potrzebę zajęcia się szeregiem kwestii związanych z kryminologicznymi badaniami przestępstw takich jak handel ludźmi, a także opracowania na tej podstawie skutecznych środków zaradczych, udoskonalenia mechanizmów zapobiegania i ochrony ofiar oraz wzmocnienia współpracy międzynarodowej.
Keywords: Artykuł poświęcony jest analizie podstaw teoretycznych i metodologicznych badania przestępstw takich jak handel ludźmi w kontekście wojny hybrydowej i pełnoskalowej inwazji Federacji Rosyjskiej na terytorium Ukrainy. Przeprowadzono analizę teoretyczną osiągnięć doktryny nauk o cyklu kryminalnym (prawa karnego, kryminologii i kryminalistyki) w zakresie badania przestępstw tego typu i stwierdzono, że dotychczasowe badania naukowe są fragmentaryczne i nie uwzględniają współczesnych wyzwań, w szczególności wpływu wojny na zmianę mechanizmów popełniania tej zbrodni, jej skali i czynników determinujących. Obecnie istnieje potrzeba nowego spojrzenia na kryminologiczną analizę handlu ludźmi, szczególnie w kontekście wojny na Ukrainie. Uzasadniono potrzebę zajęcia się szeregiem kwestii związanych z kryminologicznymi badaniami przestępstw takich jak handel ludźmi, a także opracowania na tej podstawie skutecznych środków zaradczych, udoskonalenia mechanizmów zapobiegania i ochrony ofiar oraz wzmocnienia współpracy międzynarodowej.

SPECYFIKA OGRANICZEŃ KONSTYTUCYJNYCH PRAW CZŁOWIEKA I OBYWATELA W WARUNKACH STANU WOJENNEGO NA UKRAINIE

Divak Angelika

studentka Chicago-Kent College of Law (Chicago, Stany Zjednoczone Ameryki)

ORCID ID: 0009-0002-3083-5132

Anotation. Konstytucyjne prawa człowieka i obywatela stanowią podstawę demokratycznego państwa. Jednakże w wyjątkowych okolicznościach, takich jak stan wojny lub stan wyjątkowy, konieczne staje się czasowe ograniczenie ich stosowania w celu ochrony bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego i suwerenności. W artykule przeanalizowano cechy reżimu prawnego stanu wojennego na Ukrainie, w szczególności regulację ograniczeń praw konstytucyjnych w kontekście postanowień Konstytucji Ukrainy i Ustawy Ukrainy „O reżimie prawnym stanu wojennego”. Autor skupia się na zasadach prawnych ograniczeń praw i wolności, w tym legalności, proporcjonalności, konieczności i czasowości, a także analizuje ryzyka związane z nadużywaniem władzy przy wprowadzaniu tego typu ograniczeń. Szczególną uwagę zwraca się na zachowanie równowagi między interesami narodowymi a ochroną podstawowych praw człowieka, a także na zgodność tych działań ze standardami międzynarodowymi określonymi w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i podstawowych wolności. W artykule zaproponowano uogólnioną definicję ograniczeń praw i wolności człowieka jako tymczasowych, zgodnych z prawem i społecznie uzasadnionych środków, mających na celu rozwiązanie wyłącznie społecznie istotnych zadań. Definicja ta pozwala uwzględnić zarówno istotę ograniczeń, jak i ich granice, co sprzyja zachowaniu równowagi między prawami człowieka a interesami publicznymi nawet w warunkach kryzysu.
Keywords: Konstytucyjne prawa człowieka i obywatela stanowią podstawę demokratycznego państwa. Jednakże w wyjątkowych okolicznościach, takich jak stan wojny lub stan wyjątkowy, konieczne staje się czasowe ograniczenie ich stosowania w celu ochrony bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego i suwerenności. W artykule przeanalizowano cechy reżimu prawnego stanu wojennego na Ukrainie, w szczególności regulację ograniczeń praw konstytucyjnych w kontekście postanowień Konstytucji Ukrainy i Ustawy Ukrainy „O reżimie prawnym stanu wojennego”. Autor skupia się na zasadach prawnych ograniczeń praw i wolności, w tym legalności, proporcjonalności, konieczności i czasowości, a także analizuje ryzyka związane z nadużywaniem władzy przy wprowadzaniu tego typu ograniczeń. Szczególną uwagę zwraca się na zachowanie równowagi między interesami narodowymi a ochroną podstawowych praw człowieka, a także na zgodność tych działań ze standardami międzynarodowymi określonymi w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i podstawowych wolności. W artykule zaproponowano uogólnioną definicję ograniczeń praw i wolności człowieka jako tymczasowych, zgodnych z prawem i społecznie uzasadnionych środków, mających na celu rozwiązanie wyłącznie społecznie istotnych zadań. Definicja ta pozwala uwzględnić zarówno istotę ograniczeń, jak i ich granice, co sprzyja zachowaniu równowagi między prawami człowieka a interesami publicznymi nawet w warunkach kryzysu.

CECHY ODPOWIEDZIALNOŚCI PRAWNEJ ZA NARUSZENIE PRZEPISÓW OCHRONY ROŚLIN

Oksana Malczyk

aspirant podyplomowych na Wydziale Prawa Administracyjnego i Finansowego, Wydział Prawa, Narodowy Uniwersytet Zasobów Biologicznych i Zarządzania Środowiskiem Ukrainy (Kijów, Ukraina)

ORCID ID: 0009-0004-6102-8530

Anotation. W artykule podjęto problematykę odpowiedzialności prawnej za naruszenie przepisów prawa w zakresie ochrony roślin, która staje się szczególnie aktualna w kontekście rosnącej produkcji rolnej i coraz większego negatywnego wpływu działalności człowieka na środowisko. Wyróżnia się następujące główne rodzaje odpowiedzialności prawnej: administracyjną, cywilną, karną, dyscyplinarną i finansową. Ustalono, że każdy rodzaj odpowiedzialności pełni ważne funkcje, w tym zapobiegawczą, odszkodowawczą, karną i edukacyjną. Poruszono kluczowe kwestie egzekwowania prawa, w tym nieprzestrzeganie przepisów dotyczących stosowania pestycydów, środków agrochemicznych, środków fitosanitarnych i innych regulacji, co ma poważne konsekwencje dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa. Podkreślono potrzebę udoskonalenia ram regulacyjnych, wzmocnienia kontroli organów państwowych oraz podniesienia świadomości podmiotów gospodarczych i obywateli na temat znaczenia przestrzegania przepisów o ochronie roślin. Wyniki badania podkreślają rolę odpowiedzialności prawnej jako skutecznego narzędzia zapewniającego zrównoważony rozwój sektora rolnego, bezpieczeństwo środowiska oraz porządek publiczny.
Keywords: W artykule podjęto problematykę odpowiedzialności prawnej za naruszenie przepisów prawa w zakresie ochrony roślin, która staje się szczególnie aktualna w kontekście rosnącej produkcji rolnej i coraz większego negatywnego wpływu działalności człowieka na środowisko. Wyróżnia się następujące główne rodzaje odpowiedzialności prawnej: administracyjną, cywilną, karną, dyscyplinarną i finansową. Ustalono, że każdy rodzaj odpowiedzialności pełni ważne funkcje, w tym zapobiegawczą, odszkodowawczą, karną i edukacyjną. Poruszono kluczowe kwestie egzekwowania prawa, w tym nieprzestrzeganie przepisów dotyczących stosowania pestycydów, środków agrochemicznych, środków fitosanitarnych i innych regulacji, co ma poważne konsekwencje dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa. Podkreślono potrzebę udoskonalenia ram regulacyjnych, wzmocnienia kontroli organów państwowych oraz podniesienia świadomości podmiotów gospodarczych i obywateli na temat znaczenia przestrzegania przepisów o ochronie roślin. Wyniki badania podkreślają rolę odpowiedzialności prawnej jako skutecznego narzędzia zapewniającego zrównoważony rozwój sektora rolnego, bezpieczeństwo środowiska oraz porządek publiczny.

KRYMINALISTYCZNE CECHY PRZESTĘPCY, KTÓRY BEZPRAWNIE INGERUJE W PRACĘ SYSTEMÓW ZAUTOMATYZOWANYCH W ORGANACH I INSTYTUCJACH WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI

Maksym Moiseiev, Viktoriia Zarubei

Maksym Moiseiev, student studiów podyplomowych na kierunku korespondencyjnym na Wydziale Studiów Doktoranckich i Adiunktów, Katedrze Postępowania Karnego, Narodowej Akademii Spraw Wewnętrznych (Kijów, Ukraina)
Viktoriia Zarubei, kandydat prawa, profesor, pułkownik policji, profesor Katedry Postępowania Karnego Narodowej Akademii Spraw Wewnętrznych (Kijów, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0001-7060-1926, ORCID ID: 0000-0002-2794-439X

Anotation. Osobowość przestępcy jako element charakterystyki kryminalistycznej bada się w systemowym powiązaniu z okolicznościami zdarzenia czynu zabronionego, czynnikami wcześniejszymi i po popełnieniu przestępstwa, które determinują zakres, kierunki, źródła i konkretne metody uzyskiwania niezbędnych informacji potrzebnych do udowodnienia udziału funkcjonariuszy w popełnieniu przestępstwa oraz do osiągnięcia innych celów podyktowanych prawem karnoprocesowym i przedmiotem kryminalistyki. W artykule opisano główne cechy psychologiczne i funkcjonalne funkcjonariusza, który popełnił przestępstwo w systemie kryminalistycznej charakterystyki przestępstw urzędniczych. W artykule poruszono problematykę osobowości przestępcy jako jednego z elementów charakterystyki kryminalistycznej przestępstw przeciwko wymiarowi sprawiedliwości. Analizuje się związek między postawami i wartościami człowieka a innymi warunkami i okolicznościami, które decydują o popełnieniu przestępstwa w wymiarze sprawiedliwości. Przedstawiono analizę cech osobowościowych przestępców wśród pracowników organów sądowniczych i instytucji wymiaru sprawiedliwości ze względu na zwiększone zagrożenie społeczne popełnianych przez nich przestępstw.
Keywords: Osobowość przestępcy jako element charakterystyki kryminalistycznej bada się w systemowym powiązaniu z okolicznościami zdarzenia czynu zabronionego, czynnikami wcześniejszymi i po popełnieniu przestępstwa, które determinują zakres, kierunki, źródła i konkretne metody uzyskiwania niezbędnych informacji potrzebnych do udowodnienia udziału funkcjonariuszy w popełnieniu przestępstwa oraz do osiągnięcia innych celów podyktowanych prawem karnoprocesowym i przedmiotem kryminalistyki. W artykule opisano główne cechy psychologiczne i funkcjonalne funkcjonariusza, który popełnił przestępstwo w systemie kryminalistycznej charakterystyki przestępstw urzędniczych. W artykule poruszono problematykę osobowości przestępcy jako jednego z elementów charakterystyki kryminalistycznej przestępstw przeciwko wymiarowi sprawiedliwości. Analizuje się związek między postawami i wartościami człowieka a innymi warunkami i okolicznościami, które decydują o popełnieniu przestępstwa w wymiarze sprawiedliwości. Przedstawiono analizę cech osobowościowych przestępców wśród pracowników organów sądowniczych i instytucji wymiaru sprawiedliwości ze względu na zwiększone zagrożenie społeczne popełnianych przez nich przestępstw.

ZAGADNIENIA TEORETYCZNE, PRAWNE I STOSOWANE UMOWNEJ REGULACJI PODZIAŁU MAJĄTKU MAŁŻEŃSKIEGO

Anna Pavlova

Doktorantka na Uniwersytecie Zarządzania i Prawa w Chmielnickim nazwany na cześć Leonida Juzkowa (Chmielnicki, Ukraina)

ORCID ID: 0000-0001-5940-4243

Anotation. Artykuł naukowy podejmuje problematykę teoretyczną, prawną i stosunkową regulacji umownych podziału majątku małżeńskiego. Na podstawie przeprowadzonych badań naukowych autor doszedł do wniosku, że co do zasady podział majątku małżeńskiego dokonywany jest za obopólną zgodą, czyli za zgodą obojga małżonków (żony i męża), którzy doszli do konsensusu co do podjęcia działań dotyczących podziału majątku wspólnego, w tym ustalenia warunków i sposobów takiego podziału. Przepisy prawa rodzinnego nie precyzują, w jakiej formie może być wyrażona wzajemna zgoda małżonków na podział majątku wspólnego – zgoda taka może być wyrażona zarówno poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej albo innej umowy majątkowej małżeńskiej, jak i bez zawarcia takiej umowy w formie pisemnej. Prawo rodzinne nie definiuje szczegółowo przedmiotu i istotnych postanowień umowy małżeńskiej w kontekście regulacji podziału majątku małżeńskiego, jak również istotnych postanowień innych umów dotyczących podziału majątku małżeńskiego, w tym sposobów takiego podziału. W związku z tym proponuje się nowelizację przepisów, aby określić katalog umów o podziale majątku wspólnego małżonków, istotne postanowienia takich umów, a także doprecyzować wymagania dotyczące przedmiotu umowy i metod podziału majątku wspólnego stosowanych w drodze umowy.
Keywords: Artykuł naukowy podejmuje problematykę teoretyczną, prawną i stosunkową regulacji umownych podziału majątku małżeńskiego. Na podstawie przeprowadzonych badań naukowych autor doszedł do wniosku, że co do zasady podział majątku małżeńskiego dokonywany jest za obopólną zgodą, czyli za zgodą obojga małżonków (żony i męża), którzy doszli do konsensusu co do podjęcia działań dotyczących podziału majątku wspólnego, w tym ustalenia warunków i sposobów takiego podziału. Przepisy prawa rodzinnego nie precyzują, w jakiej formie może być wyrażona wzajemna zgoda małżonków na podział majątku wspólnego – zgoda taka może być wyrażona zarówno poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej albo innej umowy majątkowej małżeńskiej, jak i bez zawarcia takiej umowy w formie pisemnej. Prawo rodzinne nie definiuje szczegółowo przedmiotu i istotnych postanowień umowy małżeńskiej w kontekście regulacji podziału majątku małżeńskiego, jak również istotnych postanowień innych umów dotyczących podziału majątku małżeńskiego, w tym sposobów takiego podziału. W związku z tym proponuje się nowelizację przepisów, aby określić katalog umów o podziale majątku wspólnego małżonków, istotne postanowienia takich umów, a także doprecyzować wymagania dotyczące przedmiotu umowy i metod podziału majątku wspólnego stosowanych w drodze umowy.

MIĘDZYNARODOWE DOŚWIADCZENIE W ADMINISTRACYJNO-PRAWNEJ REGULACJI OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA W MIGRACJI PRZEZ ORGANY SĄDOWE I ORGANY ŚCIGANIA

Olena Chernikova

kandydat na stopień Kandydata Nauk Prawnych Instytut Badawczy Prawa Publicznego (Kijów, Ukraina), Radca prawny Stowarzyszenia Konsumentów „Poligon”

ORCID ID: 0009-0009-7581-1397

Anotation. W artykule przedstawiono dogłębną analizę międzynarodowych doświadczeń w zakresie regulacji administracyjno-prawnych ochrony praw człowieka w kontekście migracji przez organy sądownicze i organy ścigania, uwzględniającą rozwój historyczny, aktualne trendy i wyzwania praktyczne. Omówiono pierwsze próby międzynarodowej regulacji procesów migracyjnych po I i II wojnie światowej, które położyły podwaliny pod ukształtowanie się współczesnych mechanizmów ochrony praw uchodźców i migrantów. Przeanalizowano dokumenty międzynarodowe o charakterze globalnym i regionalnym, które stanowią podstawę ochrony praw migrantów w prawie międzynarodowym. Szczególną uwagę poświęcono funkcjom i mechanizmom organizacji międzynarodowych i regionalnych. W artykule zwrócono uwagę na kluczowe wyzwania związane z wdrażaniem międzynarodowych dokumentów dotyczących regulacji administracyjnoprawnych praw człowieka w kontekście migracji oraz przedstawiono najbardziej odpowiednie rekomendacje dotyczące ich poprawy na Ukrainie. Autor przedstawił konkluzję, w której podkreślił, że skuteczna ochrona praw człowieka w kontekście migracji wymaga dostosowania ustawodawstwa krajowego do standardów międzynarodowych, reformy instytucjonalnej organów sądowniczych i organów ścigania oraz wprowadzenia przejrzystych mechanizmów kontroli i odwołań.
Keywords: W artykule przedstawiono dogłębną analizę międzynarodowych doświadczeń w zakresie regulacji administracyjno-prawnych ochrony praw człowieka w kontekście migracji przez organy sądownicze i organy ścigania, uwzględniającą rozwój historyczny, aktualne trendy i wyzwania praktyczne. Omówiono pierwsze próby międzynarodowej regulacji procesów migracyjnych po I i II wojnie światowej, które położyły podwaliny pod ukształtowanie się współczesnych mechanizmów ochrony praw uchodźców i migrantów. Przeanalizowano dokumenty międzynarodowe o charakterze globalnym i regionalnym, które stanowią podstawę ochrony praw migrantów w prawie międzynarodowym. Szczególną uwagę poświęcono funkcjom i mechanizmom organizacji międzynarodowych i regionalnych. W artykule zwrócono uwagę na kluczowe wyzwania związane z wdrażaniem międzynarodowych dokumentów dotyczących regulacji administracyjnoprawnych praw człowieka w kontekście migracji oraz przedstawiono najbardziej odpowiednie rekomendacje dotyczące ich poprawy na Ukrainie. Autor przedstawił konkluzję, w której podkreślił, że skuteczna ochrona praw człowieka w kontekście migracji wymaga dostosowania ustawodawstwa krajowego do standardów międzynarodowych, reformy instytucjonalnej organów sądowniczych i organów ścigania oraz wprowadzenia przejrzystych mechanizmów kontroli i odwołań.